waveometa menu

Thứ Sáu, 18 tháng 1, 2013

Bệnh gút

Bệnh gút

Bệnh gút (tiếng Anh: gout, tiếng Pháp: goutte, nghĩa là giọt nước) hay còn gọi theo cách Hán Việt là thống phong, là một loại viêm khớp, thường gặp ở nam giới. Phần lớn các bệnh nhân gút được chẩn đoán là nam giới tuổi trung niên có cơn gút cấp trên một tiền sử bệnh tiềm ẩn và phần lớn bệnh nhân có uống rượu thường xuyên.

Nguyên nhân

Nguyên nhân sâu xa của bệnh gút nằm ở những trục trặc về gen. Cho đến nay, giới khoa học đã xác định được 5 gen liên quan đến bệnh gút: HGPRT1, Glc6-photphat tại gan và 3 gen PRPPs1,2,3 có trong tinh hoàn.[1].Trong bệnh gút, viêm xảy ra do các tinh thể nhỏ của một chất gọi là Acid uric lắng đọng trong khớp, đó là tinh thế muối Urat. Có nhiều nguy cơ lắng đọng muối Urat nếu nồng độ Acid uric cao trong cơ thể. Tuy nhiên, hội chứng tăng Acid uric và bệnh gút là hai vấn đề cần phần biệt, cho dù có liên hệ chặt chẽ với nhau. Acid uric là một chất thải hình thành bởi sự phá hủy tự nhiên chất purin trong cơ thể (chất purin có trong các tế bào của cơ thể). Thói quen ăn nhậu, thói quen dinh dưỡng không phù hợp không chỉ làm tăng hàm lượng purin mà còn là nguồn chuyển hóa dở dang tạo ra vô số các gốc tự do, chu chuyển lang thang trong cơ thể và sẵn sàng gắn vào bất kỳ gen nào có nguy cơ biến đổi.
Gout là một bệnh lý rối loạn chuyển hóa purin làm tăng Acid uric máu dẫn đến ứ đọng tinh thể muối Urát tại khớp gây viêm khớp. Biểu hiện lâm sàng đặc trưng thường là sưng tấy, nóng, đỏ, đau dữ dội tại một hay nhiều khớp. Đa phần bệnh nhân khi điều trị dứt được cơn đau đều tự cho là đã khỏi bệnh mà không biết rằng bệnh vẫn đang âm thầm tiến triển bên trong. Nếu không được điều trị tiếp tục và triệt để, các cơn đau sẽ xuất hiện trở lại ngày càng nhiều và nặng hơn. Ở giai đoạn muộn hơn, có thể xuất hiện những u, cục gọi là hạt tophi (tiếng Anh là topus) xung quanh khớp, ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ, có nguy cơ gây biến dạng khớp và có thể dẫn đến tàn phế.

Nguy cơ mắc bệnh

Đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh gút hơn phụ nữ, do cac gen bị trục trặc thường có ở nam. Tuy nhiên, phụ nữ có nam tính mạnh cũng vẫn bị mắc gút như thường. Các yếu tố có nguy cơ khác khác bao gồm béo phì, tiền sử gia đình, bệnh thận, huyết áp cao, hội chứng chuyển hóa, nghiện rượu và sử dụng của một số thuốc (Aspirin, thuốc lợi tiểu).

Triệu chứng

Giai đoạn đầu tiên thường là không có bất kỳ triệu chứng nào ngoại trừ nồng độ acid uric trong máu cao. Các triệu chứng đầu tiên thường gặp là ngón cái sưng đỏ và đau nhức. Thường thì cơn đau sẽ xảy đến sau một tác động vật lý nào đó tại chỗ bị đau, hoặc sau một sự kiện về dinh dưỡng (ăn nhậu, tiệc tùng). Đau thường xuất hiện ở các khớp bao gồm các khớp mắt cá chân, bàn chân, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và khớp nhỏ của bàn tay, có khi ở những khớp nhỏ có ở khắp nơi trên cơ thể. Các tinh thể muối urate gây viêm khớp, dẫn đến sưng đỏ, nóng, đau, và cứng khớp. Hầu hết các bệnh nhân có các cơn đau tái phát trong vòng vài năm, tuỳ theo thể trạng và lối sống, mà thường là từ 1-3 năm. Nếu không chữa trị, trong giai đoạn sau, các cơn đau khớp cấp sẽ gây tổn thương nhiều khớp, làm tổn thương khớp, mất vận động, đau mãn tính và hình thành cục tophi (do tinh thể Urat lắng đọng trong mô mềm).

Chẩn đoán

Gút thường được chẩn đoán lâm sàng bằng cách chọc hút dịch khớp và tìm tinh thể muối Urat dưới kính hiển vi. Cách thông thường để nhận biết đối với bệnh nhân xuất hiện cơn gút cấp đầu tiên là cho uống Colchicine. Sau một vài giờ, thuốc có tác dụng giảm đau, thì có thể đó là gút. Trong cơn gút cấp, nồng độ Acid uric máu có thể bình thường chứ không nhất thiết phải tăng cao. Do đó, không thể sử dụng xét nghiệm máu để loại trừ chẩn đoán gút cấp. Tuy nhiên, có thể giám sát nồng độ Acid uric máu để theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị thể hiện ở nồng độ Urat trong máu giảm. 

Điều trị

Sau khi chẩn đoán gút được xác định, một số loại thuốc sẽ được chỉ định trong điều trị cơn gút cấp. Đối với hầu hết các bệnh nhân, thuốc tốt nhất trong cơn gút cấp là thuốc kháng viêm không phải Steroid (NSAID). Có thể sử dụng thuốc thay thế NSAIDs là colchicine (chú ý colchicine có nhiều phản ứng phụ) dùng 2-3 lần / ngày, dùng càng sớm càng tốt. Đôi khi, steroid được sử dụng để điều trị bệnh gút. Nếu các cơn gút cấp xảy ra thường xuyên và nặng hơn, cần can thiệp y tế kịp thời. Một trong những phương pháp điều trị khá phổ biến hiện nay là kết hợp giữa Y học cổ truyền và Y học hiện đại [2]. Điều cần lưu ý là các bệnh nhân mạn tính, sau khi bị mắc gút trong một thời gian dài mà không chữa khỏi, sẽ có thể kéo theo một số bệnh khác như suy thận, gan, phù nề giữ nước. Việc sử dụng thuốc để chữa các bệnh này một cách không có kiểm soát sẽ làm cho bệnh gút thêm nặng hơn. Để hỗ trợ điều trị bệnh gút, giúp làm giảm acid uric có thể dùng thêm các thảo dược an toàn, hiệu quả khi sử dụng dài ngày như cây Tơm trơng và các dược liệu giúp làm giảm đau nhức xương khớp.

Phòng tránh

 Nếu bạn đang thừa cân hay béo phì thì việc giảm cân qua ăn uống lành mạnh và thường xuyên hoạt động thể chất là điều rất quan trọng. Nghiên cứu cho thấy giảm cân có thể làm giảm nồng độ acid uric và giảm xuất hiện các cơn gút cấp. Nếu bạn nghiện rượu, bạn nên giảm hoặc ngưng hoàn toàn. Uống nhiều bia hoặc rượu mạnh làm tăng cơ hội mắc bệnh gút. Cụ thể, việc uống rượu nhiều sẽ làm sản sinh Acid lactic. Acid lactic sẽ tranh chấp đào thải với Acid uric, làm cho lượng Acid uric không thể thoát ra ngoài hoặc thoát với khối lượng không đủ. Bạn nên uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày vì nó giúp hoà tan acid uric trong cơ thể và loại bỏ theo đường tiết niệu ra ngoài. Ăn thực phẩm có nhiều purin (như cá cơm, cá mòi, ngỗng,...) cũng có thể gây tăng Acid uric. Những người ăn nhiều hải sản và thịt (đặc biệt là thịt nội tạng như gan, thận, não, tim) cũng có nguy cơ mắc bệnh gút. Ngoài ra, ở lứa tuổi 30 trở lên, nên tránh những thay đổi đột ngột của cơ thể, như đang nóng mà tắm nước lạnh, sốc cơ thể ... có thể sẽ là tác nhân để sự chuyển hoá từ Acid uric thành muối Urat diễn ra.

 

Thông tin mới về điều trị bệnh gút

Bệnh gút là bệnh lắng đọng muối urat natri dưới dạng vi tinh thể hình kim trong cơ thể như: lắng đọng ở khớp, ở thận, ở tim, ở các tổ chức dưới da...
Vi tinh thể muối urat lắng đọng là hệ quả của tăng acid uric máu, nhưng không phải ai bị tăng acid uric máu cũng chuyển thành bệnh gút.
Muối urat kết tủa ở đâu cũng đều gây viêm và gây tổn thương ở đó. Nhưng tại khớp có nhiều đầu dây thần kinh cảm giác nên mới gây đau dữ dội.
Lâu nay, việc điều trị bệnh gút chỉ tập trung vào khớp là đã bỏ qua rất nhiều các tổn thương mà gút gây ra cho các cơ quan khác trong cơ thể.
Để muối urat lắng đọng thành vi tinh thể hình kim cần phải có rất nhiều điều kiện trong cơ thể, như: nồng độ acid uric, nồng độ natri, pH, nhiệt độ... và các protein tạo lõi.
CHẨN ĐOÁN BỆNH GÚT
Phát hiện thấy muối urat lắng đọng trong cơ thể dưới dạng vi tinh thể hình kim là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán bệnh gút.
Tăng acid uric máu và các đợt viêm khớp chỉ là tiêu chuẩn phụ chẩn đoán bệnh gút.
Siêu âm khớp có thể phát hiện sớm tinh thể muối urat lắng đọng trên những người tăng acid uric máu không triệu chứng.
CÁC BỆNH LÝ LIÊN QUAN VỚI BỆNH GÚT
Bệnh nhân gút thường kèm theo các bệnh: suy thận, sỏi thận, viêm gan, suy giảm chức năng gan, rối loạn mỡ máu, tiểu đường, xơ vữa mạch máu, tăng huyết áp, bệnh tim mạch vành, thoái hóa khớp, phá hủy khớp, viêm khớp dạng thấp, loãng xương...
HẬU QUẢ CỦA VIỆC LẠM DỤNG THUỐC CHỐNG VIÊM GIẢM ĐAU
Làm trầm trọng bệnh gút và các bệnh kèm theo.
Gây phù nề giữ nước, loãng xương, xuất huyết bao tử, rối loạn tiêu hóa...

 


 

2 nhận xét:

  1. Nếu bây giờ bệnh gút là bệnh nhà giàu thì chắc hẳn ai cũng giàu rồi. Mình thấy kể cả người nghèo cũng bị bệnh gút khá nhiều. Và bệnh gout xuất hiện cũng đa dạng căn nguyên hơn, từ chế độ dinh dưỡng , chế độ sinh hoạt , thói quen. Thực ra ra bệnh gút không hề nguy hiểm nếu người mắc bệnh sớm chữa trị theo đúng tiến trình đúng cách . Nhưng người Việt mình cứ hay lơ là chủ quan với nó. Đã nhận biết bệnh nhưng vẫn vui vẻ thoải mái ăn chơi, sử dụng đồ ăn nhiều chất đạm. Hay là vì nghề nghiệp nên không thể kiêng được. Chính bởi vậy nên người ta để bệnh gout phát triển và càng ngày càng sợ nó khi có biến chứng của bệnh gout xuất hiện.

    Trả lờiXóa
  2. Bạn có thể tìm hiểu thêm về bệnh gout: http://hoangtiendan.com.vn/

    Trả lờiXóa