Ăn ít chất xơ, tăng ung thư ruột già

Lâu nay, các thầy thuốc thường khuyên chúng ta nên ăn nhiều rau cải để được nhuận trường (nhờ có nhiều chất xơ). Thực tế, nhiều người lại thờ ơ với lời khuyên đơn giản nhưng thiết thực đó.

Có thể lấy vài ví dụ về tình trạng chất xơ giảm dần. Trong quá trình phát triển của nước Bỉ từ năm 1890 đến 1975 (tiến trình công nghiệp hóa đất nước), chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày của người dân giảm dần, từ 7,1 g/ngày/người năm 1890 còn 5,6 g/ngày/người năm 1975, dẫn đến tỉ lệ ung thư ruột già tăng rõ rệt: 31,6/100.000 dân năm 1973. Ở Anh và Mỹ, chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày của người dân trong thế kỷ qua đã giảm 37%, từ 8,1 g/ngày/người còn 5,1 g/ngày/người. Tỉ lệ tử vong do ung thư ruột già ở người từ 35 đến 74 tuổi là 32,6/100.000 dân tại Anh và 36,6/100.000 dân tại Mỹ.

Từ đó, các nhà khoa học đi đến nhận xét: Một khi trong khẩu phần ăn chứa ít chất xơ thì tỉ lệ ung thư ruột già gia tăng.

Chất xơ là khung xương của thực vật, là phần còn lại cuối cùng mà men tiêu hóa không thể chuyển hóa được. Thành phần hóa học của chất xơ phức tạp và thay đổi theo từng loại thực vật nhưng gồm 4 thành phần chính là cellulose, hemicelluloses, lignin, pectin. Chất xơ có 3 tính chất chính: hấp thu nước, kích thích nhu động ruột, hấp thu và làm loãng chất độc tan trong nước.

Trọng lượng phân, thời gian tồn lưu lâu dài của phân và những chất độc ngấm trong phân là những yếu tố góp phần gây viêm mạn tính và có thể phát triển thành ác tính ở ruột già. Ở các nước công nghiệp phát triển, do người dân ăn nhiều chất béo và ít chất xơ, tỉ lệ tử vong do ung thư ruột già vào khoảng 20/100.000 dân. Ngược lại, ở các nước đang phát triển, do người dân ăn ít chất béo, nhiều chất xơ nên lệ tử vong do ung thư ruột già khoảng 2-3/100.000 dân.

Người cao tuổi hay bị chứng táo bón do nhu động ruột bị suy giảm, uống ít nước và ăn ít chất xơ, sử dụng nhiều loại thuốc gây táo bón như thuốc chữa trầm cảm, cao huyết áp, đau dạ dày, chống đau chứa á phiện… Nếu đã ăn thêm nhiều chất xơ mà không cải thiện được tình hình thì cần đến cơ sở y tế, không nên tự động ăn thêm nhiều chất xơ nữa. Bởi lẽ, khối lượng phân chứa quá nhiều chất xơ đôi khi phải can thiệp ngoại khoa (mổ) mới lấy ra được.